Modern İnsan Hakları Hukukunun Doğuşu
1848 Devrimi sonrasındaki gelişmelerden bazıları insan hakları bağlamında olmuştur. Bunlar bazı sosyal hakları, genel oy ilkesi gibi haklardır. (Genel oy ilkesine kadınlar dahil edilmemiştir.)
1. Dünya Savaşı sonrasında imzalanan Versay Antlaşması Eki ile Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) kurulmuştur. Bu örgüt hala çalışmalarına devam eden, çalışma yaşamında hakların yaşama geçirilmesi ve insana yakışır istihdam fırsatlarının teşvik edilmesini amaçlayan bir örgüttür.
Yine 1. Dünya Savaşı sonrasında kurulmuş olan Milletler Cemiyeti barışı sağlama konusunda başarısız olmuştur. Bu sebeple 2. Dünya Savaşı sonrasında Birleşmiş Milletler ile yeni bir sistem ile uluslararası barış ve güvenlik sağlanmaya çalışılmıştır. Bu sistem, uyuşmazlıkların savaşla değil hukukla çözümüdür. Birleşmiş Milletler düzeni ile faşizmin yeniden ortaya çıkmasını engellemek istenmiştir. BM, faşizmin ortaya çıkışını temel hak ve özgürlüklerin ihlali olarak belirlemiş, bu sebeple de insan hakları artık uluslararası sistemin bir parçası olarak kabul edilmiştir.
Birleşmiş Milletler’de mahkeme olmamasının sebebi, ‘ortak miras’ın olmamasıdır. BM, farklı kültür çevrelerine sahiptir. BM’de yüzeysel birliktelik mevcutken bölgesel örgütlerde daha derin bir birliktelik vardır.
BM’de verilen kararlar tavsiye niteliğinde iken bölgesel örgütlerde verilen hükümler bağlayıcıdır.
İnsan Hakları Nedir?
İnsan hakları kavramının neleri kapsadığı konusunda ABD ve SSCB anlaşamamışlardır. Buna çözüm olarak da bağlayıcı olmayan bir belge hazırlanmıştır. Bu belge ‘Evrensel İnsan Hakları Bildirisi’dir.
Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi
Bildirgenin Hukuki Niteliği;
Bu bildirge ‘soft’ bir normdur. Ancak günümüzde kısmen bağlayıcı olduğu kabul edilebilir. Bildirideki bazı haklar ‘Ius Cogens’ kabul edilmektedir.
Bildirgenin İçeriği;
Klasik birey hak ve özgürlükleri (yaşama, özgürlük, insan onuru, güvenlik, işkence ve keyfi tutuklama yasağı), bireyin grup içinde kullanabileceği haklar (aile kurma, dernek kurma, vatandaşlık, sığınma, konut edinme hakkı), siyasal haklar (vicdan, düşünce ve düşünceyi yayma, inanç, toplantı ve gösteri, örgütlenme hakkı) ve sosyal haklar (çalışma, sosyal güvenlik, eğitim görme, seyahat etme, entelektüel sanat yaratma hakkı vb.)
İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ
